10 نکنه بسیار مهم و حائز اهمیت درباره نوازندگی

10 نکته برای موفقیت در نوازندگی

ده نکته برای تبدیل شدن به یک نوازنده موفق:

۱٫ به طور هدفدار تمرین کنید:

تمرین های کوتاه مدت و بی هدف، ابداً برای شما نتیجه ای نخواهد داشت.

تمرین روزانه با طول زمان مشخص بسیار مفید خواهد بود.

مثلاً ساعت ۶ تا ۷ بعد از ظهر را برای تمرین انتخاب کنید و سعی کنید هر روز در این ساعت تمرین کنید.

۲٫ با معلم خوب تمرین کنید: 

هر نوازنده خوب الزاماً معلم خوبی نیست، تدریس پیانو یک روند واقعاً پیچیده و وقتگیر است؛ معلم باید بتواند با هنرجوی خود ارتباط برقرار کند، سرفصل ها یا پکیج های مناسب با هر هنرجو را تهیه و در اختیار او قرار دهد، قدرت آنالیز قطعات انتخابی را داشته باشد و از زمان تدریس حداکثر استفاده را بکند.

معلم باید حتماً مجوز تدریس داشته باشد.

10 نکته برای موفقیت در نوازندگی

برای انتخاب معلم خود می توانید به انجمن موسیقی یا ادارهی ارشاد شهر خود مراجعه کنید و لیست معلمینی که مجوز تدریس دارند دریافت کنید.

در پایگاه اینترنتی انجمن موسیقی یا اداره ی ارشاد، معمولاً لیست آموزشگاه های مجاز (که موظفند از معلمین دارای مجوز تدریس استفاده کنند) موجود است.

مجوز تدریس معلمین موسیقی توسط خانه موسیقی یا دانشگاه موسیقی و کنسرواتوار صادر می شود که شامل امتحاناتی در نوازندگی، سلفژ و اصول و روش تدریس موسیقی است.

این مجوز باید هر پنج سال یک بار تمدید شود.

از اینکه مجوز تدریس یک معلم را از او بخواهید به هیچ وجه خجالت نکشید.

در ضمن، معلم باید در جلسهی معارفه برنامه کاملی از منابع و شیوه ی تدریس خود را ارائه دهد و هنرجو نیز حق دارد درباره این منابع توضیح بخواهد و یا اینکه تغییراتی را درآن بدهد.

طرح درس معلم برای سال اول باید به صورت مکتوب به هنرجو ارائه شود و در پایان هر ترم، امتحانی مبتنی بر اصول و روش تدریس پیانو گرفته شود و مدرک پایان دوره به وی اعطا شود.

در کارنامه ی او باید به تمام جزییات آموزشی و میزان پیشرفت هنرجو اشاره شود تا اگر هنرجو احیاناً خواست آموزشگاه یا معلم خود را تغییر دهد، معلم جدید دقیقاً بداند که از کجا باید شروع کند. این را بدانید که هنرجو حق دارد بنا به هر دلیلی معلم خود را عوض کند.

۳-با متدهای پیشرفته تمرین کنید:

متُدهای زیادی برای آموزش پیانو وجود دارند:

بیر، چرنی، سوزوکی، جیمز باستین، مایکل آرُن، آلفرد و ….. که هر کدام شیوه خاصی در آموزش دارند ، اما همه آنها شیوه پله به پله و تدریجی را دنبال می کنند.

اما همه این متُد ها در یک رده قرار نمی گیرند.

مثلاً در پکیج A، بیر، چرنی یا برتینی قرار می گیرند، اما بقیه متُدها در درجهی دوم اهمیت هستند، بنابراین در گروه B یا C قرار می گیرند، مثلاً متُد «جان تامپسُن» متُدی است که برای بچه های زیر ۱۲ سال خوب است، یا متُد «مایکل آرُن» سبکهایی به جز کلاسیک را نیز معرفی می کند.

متُد «آلفرد» بسیار جذاب و هیجان انگیز است و «سوزوکی»، متُد آموزشی مبتنی بر اجرای آهنگ است.

یعنی از ابتدا باتدریس آهنگهای کوچک و ساده ، هنرجو را پیش می برد. بهتر است قبل از آغاز به کار دربارهی انتخاب متُد آموزشی با معلم خود صحبت کنید.

۴٫ از اتودهای مهارتی استفاده کنید:

کتبی مثل هانُن، اشمیت، دانلد گری و براوا، فقط به تکنیک های مهارتی توجه دارند، تکنیک هایی مثل سرعت و استقلال انگشتان، گام و آرپژ و تقویت مهارت نوازنده در اجرای پاساژهای مشکل.

این اتودها به هیچ وجه برای لذت بردن نوشته نشده اند، زیرا ملودی و بافت مشخصی ندارند و فقط برای افزایش مهارتهای نوازندگی هستند، اما بعضاً در طول تاریخ، برخی از این اتودها، خود به یک اثر تحسین برانگیز کاملاً مستقل تبدیل شده اند، مانند اتود انقلابی اثر شوپن که یکی از با شکوه ترین آثار در ادبیات پیانوی دوران رومنس می باشد.

مدت زمان اجرای یک اتود مهارتی هر روزه از ۴۵ دقیقه تا دو ساعت متفاوت است.

این تمرینها برای گرم کردن انگشتان یا Warm up  به کار می روند و باعث می شوند انگشتان شما قبل از اجرای قطعه، خود را به طور کامل با کلاویه ها هماهنگ کنند.

10 نکته برای موفقیت در نوازندگی

۵٫ دروس گذشته را تکرار کنید:

حداقل یک روز در هفته را به تکرار دروس و قطعات قبلی اختصاص دهید.

برخی از قطعات دلخواه را با تمرین حفظ کنید تا همه جا و همه وقت توانایی اجرای آنها را داشته باشید. فرض کنید در یک مهمانی از شما می خواهند آهنگی را بنوازید، شما نمی توانید به آنها بگویید:

« ببخشید، کتاب نت من در خانه جا مانده است ! » هر نوازنده دست کم باید بیست تا سی قطعه را  به صورت حفظی، همیشه آمادهی اجرا داشته باشد.

نوازنده ای که مثلاً یک کنسرتو پیانو اجرا می کند، نمی تواند کتاب نت در جلوی خود داشته باشد.

۶٫ با علاقه تمرین کنید:

هیچ نوازنده موفقی به زور پشت پیانو نمی نشیند ! گفته می شود یکی از اشراف وین از موتسارت خواست تا به خواهر زاده اش درس موسیقی بدهد.

آن دختر نوجوان که بسیار لوس و بی ادب بود، سگ خود را نیز به همراه کلفت و ندیمه هایش به کلاس آورده بود.

ندیمه ها چند دقیقه با او صحبت کردند تا راضی شد پشت ساز بنشیند، موتسارت همان جلسه ی اول آنقدر از رفتار بی ادبانه آن دختر عصبانی شد که گفت:

« من ترجیح می دهم به آن سگ درس موسیقی بدهم تا این دختر مزخرف! چون به نظر می رسد این سگ بیشتر به من توجه می کند! »

بنابراین خویشاوندان خود را بی جهت تشویق به یادگیری موسیقی نکنید، او باید خود با علاقه خود در این مورد تصمیم بگیرد.

یک معلم موسیقی خوب، به محض اینکه فهمید شاگردش به موسیقی بی علاقه است، بی تعارف باید عذر او را بخواهد، چون هم وقت خود و هم وقت شاگردش را تلف می کند.

10 نکته برای موفقیت در نوازندگی

۷٫ از خستگی نترسید:

تمرین های روزانه و فشرده، گاهی آنقدر به شما فشار می آورد که احساس می کنید دیگر تحمل چنین وضعی را ندارید.

این مسئله در روند حرفه ای شدن یک نوازنده، کاملاً طبیعی است.

یک اثر را با زحمت تمرین می کنید، مشکلات تکنیکی خود را به تدریج رفع می کنید و کم کم در اجرای آن ماهر می شوید، خود را برای اجرای عمومی آن آماده می کنید و در جمع دوستان خود آن را اجرا می کنید.

اگر در اجرای این اثر موفق باشید، خستگی شما تبدیل به لذتی بی پایان خواهد شد.

۸٫ در انتخاب قطعات دقت کنید:

شما نمی توانید هر اثری را که برای پیانو نوشته شده است اجرا کنید.

آثاری که برای پیانو نوشته شده اند آنقدر زیاد و متنوع هستند که اگر تمام عمرتان را روز و شب به اجرای آنها اختصاص دهید، تمام نخواهند شد.

مثلاً برای اجرای تمام قطعات پیانو که توسط بتهون ساخته شده اند، اگر نوازنده ی خوبی باشید به شش یا هفت سال زمان و یا حتی بیشتر نیاز دارید.

برای اجرای تمام کتاب های چرنی، به بیشتر از این مدت نیاز دارید. پس باید در انتخاب قطعه بسیار سختگیر و دقیق باشید.

اول اینکه قطعاتی را تمرین کنید که واقعاً حس هنری شما را تحریک می کنند و دوستشان دارید.

دوم اینکه قطعات را همزمان با هم تمرین نکنید. زیرا ممکن است آنها در ژانرهای متفاوتی باشند، به این ترتیب سبک نوازندگی کاملاً متفاوتی را طلب می کنند.

مثلاً شما نمی توانید همزمان یک قطعه از باخ را به همراه یک قطعهی پاپ تمرین کنید.

سوم اینکه قطعاتی را انتخاب کنید که در حد و اندازه شما باشند.

مثلاً اگر هنرجوی یکساله ی پیانو هستید، به هیچ وجه نمی توانید اثری از شوپن را اجرا کنید.

زیرا آسان ترین آثار شوپن در سطح یا Grade پنج، طبقه بندی می شوند.

و یا مثلاً اگر کتابی مثل بیر را تمام کرده اید، می توانید حداکثر آثاری را که در سطح سه هستند بنوازید.

بسیار دیده می شود که هنرجویان قطعاتی بالاتر از سطح واقعی نوازندگی شان می نوازند.

اشکال این کار این است که چون از نظر تکنیکی به اندازه ی کافی قوی نشده اند، نمی توانند آن قطعه را به طور دقیق و کامل بنوازند.

در بیشتر کتابهای آهنگ، سطح قطعه نیز در بالای قطعه نوشته شده است یا دارای کدهای استاندارد پنج رقمی نوازندگی می باشند.

رقم اول و دوم این کدها، سطح و زیر سطح این قطعات را نشان می دهند.

مثلاً اگر کد ۵۱ یا ۵۰۱ را در اول کتاب یا قطعه دیدید، باید بدانید این قطعات در سطح پنج طبقه بندی شده اند.

(مشکل ترین قطعات پیانویی با سطح ۹ طبقه بندی می شوند. اما به صورت معدود سطح ۱۰ را نیز می توانید دربالای برخی قطعات مشاهده کنید.)

۹٫  تئوری موسیقی وسلفژ را بیاموزید:

یکی از مهم ترین مواردی که یک نوازنده باید به صورت جدی آن را دنبال کند، آشنایی با مبانی موسیقی و سلفژ است.

کتابهای بسیار زیادی در تئوری موسیقی به چاپ رسیده اند، در ایران شما می توانید به تئوری بنیادی موسیقی اثر پرویز منصوری، تئوری موسیقی مصطفی کمال پورتراب و کتب دیگر مراجعه کنید.

سلفژ، فن آواخوانی است، به این معنی که شما باید بدون نیاز به ساز بتوانید از روی نت بخوانید و هر ملودی که شنیدید به خط نت بنویسید.

سلفژ معمولاً دارای سه بخش آواشناسی یا انتوناسیون، ریتم خوانی و دیکته ی موسیقی است.

نوازنده ای که سلفژ کار کرده می تواند سریع تر و درست تر نتها را بخواند، بنابراین می تواند بهتر آن را روی پیانو اجرا کند.

او ریتم قطعه را بهتر درک می کند، بنابراین اجرای او وضوح و دقت بیشتری خواهد داشت.

در بسیاری از مدارس پیشرفتهی موسیقی دنیا، هنرجو قبل از هر چیز با تئوری موسیقی و سلفژ آشنا می شود، سپس سراغ تمرین روی ساز می رود.

کتابهای سلفژ زیادی برای کار کردن موجود است.

در ایران کتاب سلفژ پوتسولی Pozzoli و سلفژ آنری لمونHenry Lemoine (ترجمه اینجانب) و چند کتاب دیگر موجود است که می تواند به کمک شما بیاید.

۱۰٫ کنسرت بدهید:

منظورم این نیست که یک سالن ۲۰۰۰ نفری اجاره کنید.

شما می توانید کنسرتهای خانوادگی ترتیب بدهید. خیلی ساده و در عین حال جذاب است.

دوستان و فامیل خود را با یک کارت دعوت کوچک که روی آن نام و مشخصات قطعات نوشته شده دعوت کنید. قدری میوه و شیرینی تهیه کنید و یک بعد از ظهر تعطیل، کار خود را نمایش دهید.

این کار ترس شما را نسبت به کنسرت های جدی تر از بین خواهد برد.

قبل از اجرای هر قطعه، قدری درباره ی آن صحبت کنید؛ اینکه سازنده اثر کیست و در چه تاریخی ساخته شده و مربوط به کدام دوران از ادوار موسیقی است، مدت حدودی اجرای قطعه و حتی برخی مشخصات فنی قطعه مانند تُنالیته و ریتم نیز می تواند برای شنونده جالب باشد.

10 نکته برای موفقیت در نوازندگی

با این وجود، این مراسم را خیلی جدی برگزار نکنید.

بین قطعات جدی، قطعاتی از خودتان، از سبک هایی مثل جاز و پاپ و حتی موسیقی های مجلسی استفاده کنید.

قطعاتی که شوخ و شنگ هستند حال و هوای مجلس را عوض می کنند و خاطره ای خوب برای مدعوین بر جای می گذارند، ضمناً باعث می شوند که قطعات جدی تر بهتر شنیده شوند، اگر از اول تا آخر بخواهید قطعات سنگین اجرا کنید، ممکن است باعث خستگی شنوندگان شود.

قطعات را از ساده به مشکل انتخاب کنید.

پُز مناسب داشته باشید و بعضاً با حرکات بدن خود، سعی کنید به صورت دیداری نیز با شنونده خود ارتباط برقرار کنید.

اگر قطعه، مثل مارش ترک موتسارت یا سوناتین سل ماژور بتهون، شاد و تند است، لبخند بزنید و برای قطعات غمگین، مثل سونات مهتاب، چهره ای جدی و مصمم از خود نشان دهید.

چهره ی شما باید معرف حالت قطعه باشد.

این کنسرت خانوادگی را به صورت تصویری ضبط کنید، سپس بارها آن را دوباره از نو باز بینی کنید و تلاش کنید اشکالات خود را در اجراهای بعدی برطرف کنید.

رسیتال:

هنرجوی موسیقی که از دانشگاه، یا کنسرواتوار یا آموزشگاه فارغ التحصیل شده می تواند رسیتال برگزار کند.

رسیتال یک کنسرت کاملاً جدی برای بررسی توانایی یک نوازنده است که معمولاً به صورت کنسرت، برای عموم نیز اجرا می شود.

رسیتال درواقع یک دفاع است، مثل آنچه که پزشکان هنگام فارغ التحصیلی انجام می دهند و یک پروژه است از هر آنچه که نوازنده در طول این سالها آموخته است.

چند نفری از اساتید (برای کسانی که از دانشگاه یا کنسرواتوار فارغ التحصیل می شوند) به اجرای رسیتال نمره می دهند و مشخص می کنند که این نوازنده می تواند مدرک خود را دریافت کند یا خیر.

هنرجویی که از یک آموزشگاه نیز فارغ التحصیل می شود می تواند با کمک مسئولین آموزشگاه رسیتال بدهد.

اما رسیتال فقط برای نمره گرفتن نیست. هر نوازنده ای می تواند رسیتال بدهد.

۱۰ نکته برای موفقیت در نوازندگی

---